Artrose verwijst naar een degeneratieve gewrichtsaandoening die een geleidelijk verlies van beschermend kraakbeen rond de botten veroorzaakt. Het komt vaker voor in gewichtdragende gewrichten zoals de heupen, knieën en wervelkolom. Soms worden ook de vingers, tenen en nekgewrichten aangetast. Het komt meestal voor tussen 40-50 jaar, maar het kan ook eerder optreden als er onderliggende aandoeningen zijn zoals reumatoïde artritis of septische artritis. Vrouwen hebben vaker last van artrose dan mannen. Hoewel de precieze oorzaak van artrose onbekend blijft, wordt aangenomen dat het leeftijdsgebonden is.
Gewrichtskraakbeen
Het gewrichtskraakbeen wordt gevoeliger voor veroudering, wat kan leiden tot ontsteking en erosie. Als het kraakbeen slijt, worden de omliggende ligamenten en pezen uitgerekt, wat stijfheid en pijn in het aangetaste gewricht veroorzaakt. De belangrijkste risicofactoren zijn overgewicht en leeftijd. Overgewicht zorgt voor meer druk op de verouderende gewrichten. Andere risicofactoren voor artrose zijn verwondingen aan de gewrichten, overmatige belasting van de gewrichten en genetische defecten in het kraakbeen.
Artrose kan ook worden veroorzaakt door aandoeningen als diabetes en jicht. Artrose wordt gekenmerkt door toenemende stijfheid en pijn van de gewrichten. In het beginstadium van artrose kunnen strekken en lopen helpen tegen stijfheid en pijn. In latere stadia kan lopen meer pijn veroorzaken. De verzameling en uitvloeiing van vocht kan zwelling in de gewrichten veroorzaken. Een pijnlijk gevoel kan ontstaan doordat de botten tegen elkaar schuren.
Crepitus
Dit wordt "crepitus" genoemd. Er kunnen harde benige vergrotingen ontstaan, de zogenaamde knobbels van Heberden, wanneer artrose de vingergewrichten aantast. Deze zijn niet pijnlijk, maar kunnen de beweging van de gewrichten beperken. Soms zijn er geen symptomen. De diagnose artrose kan alleen worden gesteld als de patiënt ook op een andere aandoening wordt onderzocht. De klinische voorgeschiedenis en het onderzoek zijn meestal voldoende om de diagnose artrose te stellen.
Röntgenfoto's zijn een goede manier om de diagnose te bevestigen. Röntgenfoto's kunnen verlies van gewrichtsruimte, ongelijk en cysteus kraakbeen en nieuwe botwoekeringen, osteofyten genoemd, aantonen. Arthroscopie is een kleine ingreep waarbij een camera wordt gebruikt om het kniegewricht onder direct zicht te bekijken. Het kan zeer nuttig zijn bij het diagnosticeren, beoordelen en behandelen van artrose. Aanpassing van de levensstijl is de sleutel tot het beheer van artrose.
Lifestyle
Aanpassingen in de levensstijl kunnen de druk op de gewrichten verminderen en de flexibiliteit vergroten. Gewichtsverlies kan worden bereikt door lichaamsbeweging en fysiotherapie. De symptomen kunnen worden verminderd door pijnstillers te nemen, rust te nemen tijdens opflakkeringen of verergeringen, en loophulpmiddelen te gebruiken. Deze maatregelen zijn mogelijk niet effectief in de latere stadia van artrose. In deze gevallen kunnen fysiotherapie en een gewrichtsvervangende operatie noodzakelijk zijn. Artrose verergert langzaam met de tijd. Er is geen genezing mogelijk. Een gezonde levensstijl kan echter de voortgang van de aandoening vertragen en de beweging en pijn van de gewrichten verbeteren.